زیست شناسی مدرسه سمپاد دامغان

برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتریست معرفت کردگار باشد که این جام کوچک ما را در شناخت ذاتش یاری رساند

زیست شناسی مدرسه سمپاد دامغان

برگ درختان سبز در نظر هوشیار هر ورقش دفتریست معرفت کردگار باشد که این جام کوچک ما را در شناخت ذاتش یاری رساند

پاسخ فعالیت های فصل 14

مقایسه کنیدص 163 :
1 – هوای دم و بازدم چه تفاوت هایی دارند؟

2 – مولکول اکسیژن O2 و کربن دی اکسید CO2 است. به نظر شما کربن (C) از کجا به اکسیژن اضافه شده است؟
- در هوای دم مقدار اکسیژن بیشتر است اما در بازدم مقدار کربن دی اکسید زیاد است - از شکسته شدن مولکول ،‌گلوکز در سلول کربن آزاد شده و در هنگام سوختن با اکسیژن ترکیب می شود. گلوکز + اکسیژن ---> کربن دی اکسید+ آب

گاز دم بازدم
اکسیژن 21 درصد 17 درصد
نیتروژن 79 درصد 79 درصد
کربن دی اکسید کم تر از 1/0 درصد 4 درصد
 



  آزمایش کنیدص 164

(olooms.ir) اثبات وجود کربن دی اکسید در هوای بازدم :

1 – مقداری آهک را در آب حل کرده و با کاغذ صافی آن را کاملاً صاف کنید.
2 – آب آهک را در شیشه ای بریزید و به وسیله یک نی نوشابه، چند ثانیه در آن بدمید؟
چه تغییری در محلول آب آهک صورت می گیرد؟
از کجا بفهمیم که این تغییرمربوط به وجود کربن دی اکسید هوای بازدم است؟

- آب آهک کدر می شود
- از آنجا که با وارد کردن هوای معمولی با یک تلمبه به داخل آب سطح آن کدر نمی شود
.
 

هدف از انجام دادن ازمایش آن است که به کمک یک معرف وجود کربن دی اکسید را در هوای بازدم نشان بدهیم. البته چندین معرف شیمیایی برای این کار وجود دارد که وقتی کربن دی اکسید به آنها برسد به طور واضح تغییر رنگ می دهند اما به علت سادگی و در دست بودن آب آهک را انتخاب کردیم  فرمول آه زنده cao است وقتی co2با آن ترکیب می شود واکنزیر رخ میدهد.

h2o           caco2+h2o+co2               cao

کربنات کلسیم (نا محلول)

آهک زنده(محلول)

کربنات کلسیم حاصل در آب حل نمی شود و رسوب می کند علت کدر شدن آب هم ذرات ریز این ماده است که در ابتدا در آب معلق اند.

هدف از پرسش دوم طراحی یک آزمایش توسط دانش آموزان است تا نشان دهند که کدر شدن آب به وجود co2 مربوط می شود. کافی است با تلمبه ای مانند تلمبه ی دوچرخه (یا پمپ آکواریم) مقداری هوای آزاد را به درون آب آهک وارد می کنیم و آن گاه به مقایسه ی نتیچه ی دو آزمایش می پردازیم.(olooms.ir)

فکر کنید ص 165

توسط هوای بازدم.زیرا در هوای بازدم است که هوا از ششها به خارج حر کت میکند وبا لرزاندن تارهای صوتی باعث ایجاد صدا می شود و سپس با حرکت لب وزبان به این صدا مفهوم می بخشیم.

مشاهده کنیدص 166 :

یک شش گوسفند سالم تهیه کنید و پس از مشاهده ی آن به پرسش های زیر پاسخ دهید:
1 – نای و نایژه ها چه خصوصیاتی دارند؟

2 – شش ها در موقع لمس کردن
(olooms.ir) ( و بعد از دمیدن در نای) چگونه حس می شوند؟
3 – رنگ شش ها مربوط به چیست؟
4 – قسمتی از شش را برش دهید . در محل برش چه می بینید؟

- لوله هایی که سطح ناصاف دارند و جنس آنها غضروف می باشد.
- قبل از دمیدن حجم کم و بسیار نرم و شل است و رنگ آنها تیره، اما بعد از دمیدن حجم زیاد بوده و کمی سفت تر می شوند و رنگ آن را روشن می باشد.
- مربوط به سلول های پهن و نازکی است که مویرگ های زیادی دارند و قبل از دمیدن سلولها جمع شده و کبود به نظـــر می رسند اما وقتی پر از هــوا می شوند دیواره کیسه های هوا نازک شده و به رنگ روشن در می آیند.
- حفره های اسفنجی شکل دیده می شود که نشان دهنده ی کیسه های هوایی بسیار زیاد می باشد.
 

اطلاعات جمع آوری کنید 167

یکی از شایع ترین علائمی که بیماران را نزد پزشک می کشاند، احساس ناراحتی در قفسه سینه است. فواید یا مضرات بالقوه ناشی از ارزیابی و درمان مناسب یا نامناسب مبتلا بسیار زیاد می باشد. تشخیص ندادن اختلالی جدی نظیر بیماری ایسکمیک قلبی خطر بجا نیاوردن اقدامات لازم درمانی را در پی دارد، در حالیکه تشخیص ناصحیح بیماری بالقوه خطرناکی مثل آنژین قلبی پیامدهای روانی و اقتصادی مضری داشته و ممکن است منجر به کاتتریزاسیون قلبی غیر لازم گردد. بین شدت احساس ناراحتی در قفسه سینه و اهمیت علت پدید آورنده آن ارتباط زیادی وجود ندارد. بنابراین مشکل شایع در ارزیابی بیماران مبتلا به درد قفسه صدری، تفکیک نمودن شکایات جزئی از بیماری عروق کرونر (قلبی) و سایر مسائل جدی می باشد.



احساس ناراحتی به علت کم خونی و افت اکسیژن عضلات قلبی:

هنگامی که در مقایسه با نیاز به اکسیژن، عرضه آن کاهش یافته باشد، به علت کاهش اکسیژن عضله قلبی، احساس ناراحتی ایجاد می شود. مصرف اکسیژن ارتباط تنگاتنگی با میزان تلاش فیزیولوژیک قلب در حین انقباضات دارد. در حالت طبیعی میزان اکسیژن خون وریدهای کرونری نسبت به سایر وریدهای بدن کمتر است. بنابراین، برداشت اکسیژن بیشتر از هر واحد خون که یکی از مکانیسم های تطابقی عضلات اسکلتی در حال فعالیت می باشد، در حالت معمولی در قلب صورت می گیرد. در نتیجه اگر قلب بخواهد اکسیژن بیشتری کسب نماید، مجبور به افزایش جریان خون کرونرها می باشد.(olooms.ir)

تاکنون شایع ترین علت زمینه ای افت اکسیژن عضله قلبی، تنگی شریان های قلبی ناشی از تصلب شرائین (آترواسکلروز) بوده است. در بسیاری از بیماران (احتمالاً اکثر آنها) مبتلا به آنژین صدری مزمن، افزایش مقاومت عروق قلبی نیز وجود دارد. نکته اصلی در ارزیابی بیمار مبتلا به احساس ناراحتی در قفسه سینه تفکیک موارد بالقوه کشنده ای نظیر بیماری شریان قلبی، پارگی آئورت و آمبولی ریه از سایر علل احساس ناراحتی در قفسه صدری می باشد. حتی بیمارانی که دوره های کوتاهی از درد داشته و وضعیت جسمانی مناسبی دارند نیز ممکن است دچار کاهش اکسیژن (ایسکمی) عضله قلبی و یا آمبولی های مکرر در ریه ها شوند.

درد راجعه از احشاء داخل قفسه سینه را معمولاً می توان توسط ارتباطات آناتومیک توجیه نمود. موج عصبی ناشی از درد که وارد بخشی از نخاع می گردد، نشر یافته و بخش های مجاور را نیز تحریک می نماید.

درد قفسه سینه اغلب به صورت سنگینی، فشار یا فشردگی و یا به صورت احساس انقباض یا فشردگی قفسه سینه توصیف می شود. اما ممکن است به صورت درد، سوزش و یا حتی عدم هضم نیز تشریح گردد. بر خی بیماران مصراً وجود درد را انکار می کنند. اما به علت احساس ناراحتی و یا حس غیرعادی مراجعه می نمایند و یا از اشکال در تنفس شاکی هستند.

عموماً معاینه بیمار مبتلا به کاهش اکسیژن عضله قلبی کاملاً طبیعی است، اما به علت ایجاد اختلال در انقباض یا شل شدن عضله قلب، این کاهش اکسیژن می تواند صدای سوم یا چهارم قلبی ایجاد نماید. به هر حال اساس و پایه ارزیابی بیمار، شرح حال دقیق و جزء به جزء سلوک درد می باشد و محل، تیرکشیدن، کیفیت، شدت و طول مدت دوره های درد همگی مهم اند .


ریه (شش) یا جگر سفید اندامی است مخروطی شکل مجتمع از بافت اسفنجی که به صورت یک جفت در قفسه سینه قرار دارد. ریه راست متشکل از۳ تکه و ریه چپ از ۲ تکه تشکیل شده است. هر ریه متصل به شاخه ای به نام نایچه است. سرطان ریه نوعی بیماری است که در آن رشد بافت بدخیم در یک یا هر دو ریه ایجاد می شود.

سرطان ریه شایعترین سرطان در هر دو جنس در سراسر جهان است و بیش از ۸۰% بیماران مبتلا به این سرطان در فاصله ۵ سال از زمان تشخیص بیماری جان خود را از دست می دهند.
با توجه به سلولی که دچار تراریختی و سرطان شده است اشکال مختلفی از سرطان ریه وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند. شایع ترین اشکال سرطان ریه عبارتند از:

۱- سرطان ریه با یاخته های کوچک (Small cell lung cancer) - یاخته های سرطانی نوع کوچک در زیر میکروسکوپ به شکل جوی دو سر دیده می شود و به آن سرطان جو شکل (Oat-shaped) نیز گفته می شود. روند رشد این نوع سرطان ریه سریع است و در مدت زمان کوتاهی در اندامهای دیگر پراکنده می شود. حدود ۲۰% سرطانهای ریه از این نوع است.

۲- سرطان ریه با یاخته های غیر کوچک(olooms.ir) (Non-small cell lung cancer) - این نوع سرطان ریه با توجه به نوع سلول موجود در بافت ریه که دچار تراریختی و سرطان شده است تعریف می شود. اشکال مختلفی از این نوع سرطان وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند و عبارتند از :

i) سرطان بافت بشره ای (Squamous cell carcinoma) - این سرطان از شا یع ترین انواع سرطان ریه است و شروع آن معمولاً از نایچه ها است و در مقایسه با دیگر اشکال سرطان ریه رشد آهسته تری دارد و مدت ها طول می کشد تا به اندامهای دیگر سرایت کند.

ii) سرطان غدد مترشحه مخاط و مجاری لنفاوی ( Adenocarcinoma) – این نوع سرطان ریه معمولاً در زیر بافت پوششی نایچه ها یا در مجاری لنفاوی کناره خارجی ریه رشد می کند.

iii) سرطان ریه با یاخته های بزرگ ( Large cell carcinoma) - این نوع سرطان اغلب در شاخه های کوچکتر نایچه ها تظاهر می کند.

از هر ۵ مورد سرطان ریه یکی از آنها از نوع یاخته های کوچک و بقیه از نوع غیر کوچک است.

نوع نادری از اشکال سرطان ریه نیز به نام مزو تلیوما (mesothelioma) وجود دارد. این نوع سرطان ریه موجب تراریختی بافت پوششی ریه می شود و در افرادی تظاهر می کند که در تماس با آزبست ( پنبه نسوز) بوده اند.

آسم چیست ؟

آسم یک بیماری مزمن ریوی است که در آن راه های هوائی تنگ شده و تنفس مشکل می شود . راه های هوائی یک بیمار مبتلا به آسم به شدت حساس است . عواملی که از آنها به عنوان محرک یاد می شود ، در راه های هوائی این افراد ، در اثر تحریک توسط این عوامل ، پاسخی با شدت بیش از حد طبیعی ایجاد می شود . این پاسخ ، التهابی غیرطبیعی است که منجر به تورم راه هوائی ، افزایش ترشح موکوس و انقباض عضلات آن می شود . جریان طبیعی هوا با این عوامل مختل می شود . این نشانه ها برگشت پذیرند و ممکن است ساعتی پس از حمله اولیه دوباره پدید آیند .

چه کسی مبتلا به آسم می شود ؟

هر کسی می تواند مبتلا به این بیماری شود . آسم یک بیماری غیرواگیر است که میلیون ها نفر در سراسر جهان بدون توزیع خاصی از نظر جنس ، سن ، فرهنگ و نژاد به آن مبتلا هستند . احتمال وقوع آسم با وجود سابقه فامیلی از این بیماری یا سابقه ای از آلرژی ها افزایش می یابد .

عوامل شایع شعله ور کننده  آسم(olooms.ir) :

1-    آلودگی هوا :  دود تنباکو ناشی از سیگار ، سیگار برگ ، پیپ ، قلیان ، مواد آلوده کننده ناشی از دود اتومبیل ها و دودکش کارخانه ها ، همچنین دود آتش ، اسپند و در کل هر چیزی که دود دارد .

2-   مواد حساسیت زا : پشم و موی بدن حیوانات ، کنه ها ، دانه گرد گیاهان ( مخصوصا در فصل بهار و تابستان ) ، غذاهائی مانند بادام زمینی ، ماهی ، حلزون ، تخم مرغ ، رب ، سس ، سوسیس ، کالباس ، پیتزا ، ترشیجات و به طور کلی ماد حاوی اسانس و مواد نگهدارنده ( افزودنی ها ) .

3-  محرک ها : ذرات معلق ، گرد و خاک و بخار ناشی از محصولات پاک کننده ، عطر ، ادکلن ، اسپری ، وایتکس ، رنگ ، جوهر نمک و در کل تمام موادی که بو های بسیار غلیظ دارند .

4-  آب و هوا : هوای سرد و خشک و هوای دارای رطوبت بالا می توانند باعث ایجاد نشانه های آسم شوند . وزش باد سبب جابجائی محرک ها و حساسیت زا ها می شود . باران نیز موجب تسهیل رشد قارچ ها و آزاد سازی گرده ها و هاگ ها می شود .

5-  ورزش : ورزش هائی چون شنا ، فوتبال ، ژیمناستیک ، بسکتبال ، دویدن در مسیرهای طولانی ، به طور کمتر در فوتبال و به طور کلی در ورزش های سنگین . پیاده روی به صورت آهسته و در مسافت کوتاه مانعی ندارد .

6-  بیماری : عفونت های ویروسی از جمله ذات الریه ، آنفولانزا ، سرماخوردگی و ... ( به خصوص در بیماران کم سن و سال ) .

7-  بروز هیجانات : خندیدن ، گریستن ، فریاد کشیدن و سرفه کردن علائم آسم را ایجاد می کند .

در پایان لازم است که یادآور شویم که در بعضی از بیماران موارد فوق به صورت حداقل ( یک یا دو مورد ) و در بعضی از آنها حداکثر موارد فوق باعث شعله ور شدن بیماری آسم می شود . لذا تاکیدی بر تمامی موارد نیست ولی در کل رعایت موارد فوق باعث آسودگی خاطر بیشتر می شود (olooms.ir) .


فکر کنید ص 168 :
در بدن به جز کلیه ها، چند اندام دفعی دیگر نیز وجود دارند. نام ونوع کارهای آنها را در جدولی مانند جدول زیر بنویسید
.

نام اندام دفعی محل در بدن نوع کار
1- کلیه ها

2- غده های عروق

3- روده بزرگ

4- غده های اشکی

5- شش ها

دراخل شکم

در پوست

داخل شکم

داخل چشم

داخل قفسه سینه

دفع اوره،نمک ها وتنظیم مقدار آب بدن

دفع عرق،مواد زاید و خنک کردن بدن

دفع مواد زاید،تنظیم آب بدن

دفع آب،شستشوی چشم

دفع کربن و دی اکسید

 

تفسیر کنید ص 170:
می دانیم که آب لازم ترین ماده برای بدن است. اما کار مهم کلیه ها دفع این ماده است. آیا در کلیه ها، «آب ماده ی غیر لازم» محسوب می شود؟ چگونه ممکن است ماده ای هم لازم و هم غیر لازم باشد؟
در این جدول ترکیب خون و ادرار با هم مقایسه شده اند.
1 – از مقایسه ی این ارقام چه نتیجه ای می گیرید؟
(olooms.ir)
2 – پزشک ها اغلب از بیمار می خواهند که ترکیب ادرار خود را در آزمایشگاه مشخص کند، به نظر شما این کار چه کمکی به پزشک می کند؟

- چون آب در بدن مصرف نمی شود، اما موجب حمل و نقل مواد در بدن می شود

مواد پلاسما(درصد) ادرار(درصد)
آب
پروتئین
گلوکز
اوره (دارای نیتروژن)
سایر مواد نیتروژن دار
سدیم
سایر مواد معدنی
91
9
1/0
03/0
005/0
32/0
40/0
95
0
0
2
13/0
34/0
53/2

1 – نتیجه می گیریم که در پلاسما بعضی از مواد زیاد هستند و در ادرار وجود ندارند(پروتئین – قند) و بعضی مانند آب دریا را ادرای زیادتر هستند. و مواد نیتروژن دار باید از بدن خارج شوند.
2- اندازه گیری مقدار بعضی از مواد در ادرار راهنمای خوبی برای تشخیص بیماری است. مثلاً وجود قند یا پروتئین در ادرار نشانه بیماری است
.
 


اطلاعات جمع آوری کنید ص 170

سنگ کلیه بیماری است که باعث درد در پهلوی سمت چپ یا راست بدن می‌شود.

سنگ دستگاه ادراری یکی از ناراحت کننده‌ترین بیماری‌ها است. اغلب بیماران مبتلا به سنگهای کلیه معمولاً در سالهای اولیه بلوغ مراجعه می کنند و حد اکثر شیوع سنی آن در حدود 28 سالگی است. یک قله دیگر در 55 سالگی وجود دارد که تقریباً مختص به سنگهای عفونی در خانمها است. بطور کلی سنگهای کلیه در مردان 4 برابر زنان است ولی اگر تنها سنگهای عفونی را در نظر داشته باشیم نست مرد به زن 2 به 3 است.[۱] انواع مختلف سنگ ادراری وجود دارد ولی اغلب سنگها از جنس کربنات کلسیم هستند. سایر انواع : استروایت یا عفونی، اگزالاتی ، سیستئینی، اسیداوریکی . سنگ‌ها در لگنچه، میزنای، مثانه و در پیشابراه دیده می‌شوند. رژیم غنی از کلسیم - سدیم - پروتئین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوی نوع دو - افراد مبتلا به بیماری‌های گوارشی مثل التهاب روده یا ایلئوستومی، سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماری‌های متابولیک، نقرس، عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند.

تاریخچه

اولین گزارش های سنگ ادراری شاید مربوط به سنگ هایی باشد که بین اسکلت یک مصری که در 4800 سال قبل از میلاد مسیح می زیسته باشد. همین طور جراحی هایی که برای سنگ ادراری انجام شده اند نیز جزو اولین اعمال جراحی محسوب می شوند.[۲]

علایم سنگ

درد حاد اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری ادراری است وگرنه خود سنگ اغلب علامتی ندارد. انسداد، عفونت، خیز درد شدید در منطقه دنده‌ای مهره‌ای، تهوع، استفراغ و اسهال است. درد بسیار شدید و شبیه به درد زایمان است، هماچوری یا خون ادراری در این افراد دیده می‌شود.

هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب نفرون است. نفرون نام واحدهای ساختاری کلیه است که لوله پیچیده‌ای متشکل از یک لایه بافت پوششی است و در یک انتها بسته و در انتهای دیگر به درون لگنچه باز می‌شود. سنگ کلیه می‌تواند کشنده باشد.

درمان 

حمام یا بخار آب گرم و مصرف مایعات در صورت عدم منع مفید است. بیماران باید رژیم غذایی را رعایت کنند و در طول روز هر یک الی دو ساعت آب بنوشند، از فعالیت زیاد بپرهیزند، با مشاهده اولین عفونت ادراری به پزشک مراجعه کنند، هر چند وقت یک بار آزمایش ادرار انجام دهندو مراقب افزایش میزان اوره و کراتیین و نیتروژن اوره خون خود باشند.

در صورتی که سنگ بزرگ‌تر از یک سانتیمتر باشد از عمل جراحی استفاده می‌کنند. برای درمان از لیزر، ESWL، TUL ، سیستوسکوپی، نفرولیتوتومی و کمولیز استفاده می‌کنند.

هنگام ایجاد درد حاد (اغلب ناشی از گیرکردن سنگ در مجاری) مسکن‌های مخدر و غیراستروئیدی مفید هستند. معمولاً در چنین مواقعی اساس درمان انتظار برای دفع سنگ از طریق جریان ادرار است.

نفریت (التهاب کلیه)

نفریت (التهاب کلیه)

ـ نشانه‌ها:
۱. تغییر رنگ ادرار
۲. چشم‌های باد کرده
۳. سردرد
۴. فشار خون بالا
ـ مراقبت خانگی:
اغلب موارد نفریت خفیف هستند و بدون اینکه به آنها توجه شود می‌گذرند. اگر علائم کاملاً آشکار باشند، کودک نیاز به مراقبت پزشکی دارد.
ـ موارد احتیاط:
۱. اگر چشم‌های کودک پف کرده و یا اینکه ادرارش کم و سیاه است، کودک ممکن است نفریت داشته باشد.
۲. اگر علائم نفریت کاملاً آشکار هستند، کودک را به نزد پزشک ببرید.
۳. نفریت، اغلب پس از یک عفونت استرپتوکوکی ایجاد می‌شود. حتی اگر عفونت زردزخم یا گلو درد با آنتی‌بیوتیک درمان شده باشد، گوش به زنگ علائم نفریت باشید.

عفونت کلیه

راههای انتقال عفونت به کلیه

  1. عفونت بالا‌رونده از مجرا : یعنی میکروب عفونت‌زا از قسمتهای پایینی دستگاه ادراری به کلیه رفته و ایجاد عفونت می‌کند. این حالت در صورت وجود انسداد در مسیر ادراری (ناشی از سنگ و اختلال ساختمانی) و یا اختلال عملکرد دستگاه ادراری و ریفلاکس (برگشت ادراری) بیشتر اتفاق می‌افتد.
  2. انتشار از طریق خون : که در نوزادان نقش مهمی دارد و در بزرگسالان به ندرت این راه نقش دارد. و در این حالت معمولا آبسه کلیه ایجاد می‌شود.
  3. انتشار از طریق کانال لنفاوی ، نادر است و شواهد اندکی در این رابطه وجود دارد.
  4. انتشار مستقیم عفونت از اعضاء مجاور : مثلا در آبسه داخل شکمی یا بیماری التهابی لگنی ، عفونت ممکن است به کلیه منتقل شود.

عفونت حاد کلیه

پیلونفریت حاد نوعی عفونت باکتریال کلیه است که سبب التهاب بافت و لگنچه کلیه می‌شود. شایعترین علت ایجاد پیلونفریت حاد باکتری اشیرشیاکلی E.Coli می‌باشد (در 80% موارد) از دیگر ارگانیسمهای عامل می‌توان به میکروبهای کلبسیلا ، پروتئوس ، سودومونا ، انتروباکتر و ... اشاره کرد. معمولا عامل عفونت‌زا از بخشهای پایینی دستگاه ادراری به بالا صعود می‌کند و سبب درگیری کلیه می‌شود. وجود ریفلاکس (برگشت ادراری به کلیه) موجب افزایش ریسک پیلونفریت حاد می‌شود. گسترش خونی عفونت معمولا به دنبال عفونت خون با استافیلوکوک (سپتی سمی) روی می‌دهد در این حالت بیشتر احتمال دارد که آبسه کلیه ایجاد شود.

علایم

  • شروع ناگهانی تب و لرز
  • درد یک طرفه یا دو طرفه پهلو
  • علائم عمومی (سردرد ، درد عضلانی و ضعف عمومی و بیحالی)
  • سوزش ادرار ، تکرر ادرار و فوریت در ادرار کردن و ادرار کدر یا خونی و بدبو
  • تهوع و استفراغ
  • درد شکمی (کودکان معمولا درد پهلو ندارند و از درد شکمی شکایت دارند)

تشخیص

  • در آزمایش خون افزایش گلبولهای سفید وجود دارد.
  • در آزمایش ادرار ، گلبولهای سفید و باکتری و گلبولهای قرمز و کست گلبولهای سفید و نوتروفیلهای درشت دیده می‌شود (زیر میکروسکوپ)
  • کشت ادرار همواره مثبت است و معمولا رشد قابل توجه عامل بیماری را (در محیط کشت) نشان می‌دهد.
  • کشت خون در 3/1 بیماران مثبت است.
  • در موارد مشکوک یا عارضه دار از سی‌تی‌اسکن و سونوگرافی استفاده می‌شود. در این بیماران بیشترین توجه به تشخیص انسداد سیستم ادراری بوسیله سنگ و ... است و سونوگرافی برای این منظور مفید است.

درمان

درمان با سیپروفلوکساسین یا افلوکساسین و یا کوتریموکسازول صورت می‌گیرد و پس از انجام آزمونهای حساسیت میکروب به این داروها (آنتی بیوگرام) در صورت لزوم دارو عوض شده و درمان 10 تا 14 روز ادامه می‌یابد. در صورتی که بیمار بدحال باشد در بیمارستان بستری شده و تزریق آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود. و بعد از 5-3 روز آنتی‌بیوتیک خوراکی داده می‌شود و تا 14 روز ادامه پیدا می‌کند. اگر کشت خون بیمار مثبت باشد دوره درمان طولانی‌تر خواهد بود.
در صورت وجود آبسه کلیه ، انسداد مسیر ادراری و یا اختلال دستگاه ادراری این عوامل باید برطرف شود.

فرجام عفونت

پیلونفریت حاد در بالغین معمولا اسکار (اثر جوش‌خوردگی و ترمیم) کلیوی یا آسیب پایدار بر جای نمی‌گذارد ولی در کودکان به علت عدم تکامل رشد کلیه ، عفونت کلیه می‌تواند اسکار ایجاد کند و بطور دائم عملکرد کلیه را مختل کند.

عفونت مزمن کلیه

پیلونفریت مزمن با ایجاد اسکار و آتروفی (کوچک شدن) کلیه که به نارسایی کلیه می‌انجامد، مشخص می‌شود. و در صورتیکه عفونت حاد وجود نداشته باشد بیمار بدون علامت خواهد بود. و بعد از ایجاد نارسایی کلیه ، علایم مربوط به آن و افزایش فشار خون ظاهر خواهد شد. اختلال زمینه‌ای (در ساختمان یا عملکرد) دستگاه ادراری باضافه عفونتهای مکرر مسئول ایجاد پیلونفریت مزمن هستند و عواملی مانند دیابت ، سنگ کلیه ، آسیب کلیه ناشی از داروها نیز گاهی دخالت دارند.

تشخیص

ممکن است آزمایش ادرار کاملا طبیعی باشد در صورتیکه عفونت فعال باشد و باکتری در ادرار وجود داشته باشد کشت مثبت می‌شود. تشخیص با رادیوگرافی ساده شکم و با دیدن کلیه‌های کوچک شده و حدود نامنظم کلیه داده می‌شود. همچنین در اوروگرافی وریدی ، اختلال در ترشح ماده حاجب وجود دارد و اسکار کلیه مشاهده می‌شود.

درمان

تخریب کلیه غیر قابل برگشت است. البته با شناسایی اختلال ساختمانی دستگاه ادراری و رفع آن و پیشگیری از عفونتهای مکرر می‌توان از آسیب بیشتر کلیه جلوگیری کرد. در صورت موفق نبودن درمان طبی ، درمان به کمک جراحی و رفع اختلال زمینه‌ای صورت می‌گیرد.

پیلونفریت آمفیزماتو

یک عفونت تخریب کننده کلیه بوده و از خصوصیات آن وجود گاز در داخل و اطراف کلیه است این نوع عفونت بیشتر در دیابتی‌ها شایع است (90-80 درصد این بیماران دیابت دارند). و درصدی هم بدنبال انسداد سیستم ادراری ناشی از سنگ یا نکروز پاپیلری دچار این عفونت می‌شوند. برای درمان ، این بیماران باید آنتی‌بیوتیک وریدی دریافت نمایند و قند خون این افراد سریعا باید کنترل شود و در صورت وجود انسداد باید برطرف گردد.

آبسه کلیوی

آبسه کلیوی زمانی ایجاد می‌شود که عامل میکروبی به همراه سلولهای التهابی بدن فرد و چرک حاصل از آنها ، تجمع پیدا کرده و توده‌ای را تشکیل می‌دهد که اطرافش پوشش خاصی دارد و این عفونت به بیرون راه ندارد. علایم آن مثل پیلونفریت حاد است و تشخیص قطعی با سی‌تی‌اسکن داده می‌شود.

درمان

درمان آبسه در گام اول تزریق وریدی آنتی‌بیوتیک می‌باشد، در صورتیکه با درمان دارویی بهبودی حاصل نشود، تخلیه آبسه با سوزن زیر دید سونوگرافی انجام می‌شود.